‘Elke schrijver moet zich houden aan de regels van de Nederlandse taal. Een tekstschrijver hoort taalpurist te zijn. Taal- en tikfouten zijn not done en worden afgestraft. Elke tekstschrijver die zich niet houdt aan de taalregels, moet wat anders gaan doen. Immers, als een schrijver het niet correct doet, waar blijven we dan met de Nederlandse taal?’
Ja, taal- en tikfoutjes horen niet. Het vervelende is, dat tekstschrijvers ook maar mensen zijn en af en toe simpelweg ergens overheen kijken. Maar waarom lapt de copywriter de taalregels van het Nederlands af en toe dan aan de laars?

Dat leg ik je uit via voorbeelden.

‘Er staan meer dan 40 fouten in de webteksten die je voor me schreef, Esther’

En ze vroeg hoe dat kon.
Het is alweer een jaar of 6 geleden dat ik haar mailtje ontving, maanden na het opleveren van de teksten. Ze klonk boos en ik schrok: meer dan 40 fouten? Verder lezend schreef ze, dat een gepensioneerde leraar Nederlands van over de 70 haar website gevonden had. Hij had haar een lijst met alle fouten gestuurd. En zij riep mij ter verantwoording.
Ik belde haar direct na het doornemen van de lijst van deze oud-leraar Nederlands.
‘Heb je de wijzigingen al doorgevoerd? Ik hoop het niet.’
Dat had ze wel.
Eerlijk gezegd werd ik daar behoorlijk kwaad om, maar ik heb mijn boosheid ingeslikt. Ik had hier te maken met een stukje onwetendheid. Ergens was ik zelf de fout ingegaan door mijn klant ergens niet over te informeren, namelijk de creativiteit van de copywriter.

Uiteindelijk was in de meer dan 10 webteksten 1 foutje blijven zitten. Dat hadden we allebei over het hoofd gezien. Ik schaamde mij daarvoor en bood mijn excuses aan.
De rest was correct, maar met enige creatieve vrijheid geschreven. Ik las de gecorrigeerde teksten en het hart zonk me in de schoenen: de context en de energie waren eruit. Ik heb het aan haar gelaten en verteld niet meer samen te willen werken.
Dat doe ik zelden.

Maar … waarom gaat de copywriter creatief om met de regels van de Nederlandse taal?

Dit geldt ook voor boekenschrijvers (romanschrijvers), dichters en iedereen die creatief bezig is met taal om de lezer in de boodschap te trekken. En daarom lappen wij de Nederlandse taalregels soms aan de laars.
Ja, ik en vele collega’s met mij zijn taalpurist en kennen het Nederlands op ons duimpje en zijn soms halve neerlandici. Maar om de boodschap goed over te brengen móeten wij de accenten leggen op de juiste plekken. En daarom lijkt het soms of wij taalfouten maken.

Neem de voorbeelden eens door en ontdek zelf hoe anders het klinkt als wij copywriters en andere schrijvers de regels met voeten treden.

Als copywriter voel ik mij vaak de Jan Steen en Jeroen Bosch van de tekstschrijvers, omdat ik speel met taal (en in dat gevoel ben ik niet alleen). Ik wil dat de boodschap maximaal overkomt en tot in de finesses blijft hangen. De schilderijen van deze schilders zitten vol symboliek, die de mensen van die tijd grotendeels verstonden.

Een zin beginnen met ‘en’ of ‘maar’

‘Als ze een verwaarloosde tuin opknappen, stuiten ze tijdens het graven op de skeletten van een hond en een kind.’

of

‘Als ze een verwaarloosde tuin opknappen, stuiten ze tijdens het graven op het skelet van een hond.
En van een kind.’

Voel je hem? In de allereerste zin verdwijnt de vondst van het skelet van een kind een beetje door die in een adem te noemen met het skelet van de hond. Door de vondst van het kind los te koppelen van die van de hond verander je de boodschap. Je maakt de boodschap spannend waar die spannend moet zijn.

En dat geldt ook voor je verkopende tekst of blog of …

… of met ‘want’ en ‘omdat’

‘Het klimaat verandert sneller dan we willen en dat is slecht voor onze toekomst, omdat we ons moeten wapenen tegen het stijgende water om te voorkomen dat we letterlijk onder de zeespiegel verdwijnen, ondertussen ons land verdort door de lange droge periodes en onze landbouw, flora en fauna zich te veel aanpassen moeten, met alle gevolgen van dien.’

of

‘Het klimaat verandert sneller dan we willen en dat is slecht voor onze toekomst. Omdat we ons moeten wapenen tegen het stijgende water om te voorkomen, dat we letterlijk onder de zeespiegel verdwijnen. Omdat ondertussen ons land verdort door de lange droge periodes. En omdat onze landbouw, flora en fauna zich te veel aanpassen moeten.
Met alle gevolgen van dien.’

Als jij een oplossing biedt om klimaatverandering af te remmen, wil je de gevolgen van klimaatverandering extra benadrukken. Zonder te overdrijven. Je wilt mensen elk gevolg laten voelen tot in de kern en dat doe je door ze los van elkaar te benoemen. Dus elk gevolg krijgt een eigen zin.

Je wilt er geen opsomming van maken met opsommingstekens, want dan haal je de kracht uit je boodschap. Een van de beste manieren om mensen de gevolgen van klimaatverandering te laten voelen is de kracht van herhaling in het woord ‘omdat.’ Daarmee accentueer je, dat er nóg een consequentie zit aan klimaatverandering. En nóg een.

In de afsluitende zin staat geen werkwoord dat maakt dat deze zin geen volzin is. En dus fout volgens taalpuristen. Maak je hier echter een volzin van, dan haal je de vaart uit de tekst. Bovendien wil je de fantasie of in dit geval het inlevingsvermogen van lezers aanzwengelen. En hen zo aan het denken zetten.

Daarom gaat de copywriter in mij crea bea om met de taalregels. Sorry, taalpuristen. Elke copywriter weet best ‘hoe het heurt,’ maar dient bovenal een doel: mensen gericht in beweging krijgen.

De eerste of laatste zin op een nieuwe regel

Reclametekst schrijven is anders dan het schrijven van een boek. Daarom zie je vaak een andere indeling van de tekst van een copywriter. Waar de romanschrijver lappen tekst achtereen opstelt, hakt de copywriter de tekst vaak in stukken.

Een van die hakmethodes is een zin op een nieuwe regel zetten. Je zag het al in bovenstaande voorbeelden.

‘Gebeurt dit op jouw afdeling: teamleden presteren ondermaats, de foutmarge is hoog en het verzuim rijst de pan uit? Zie je, dat mensen weinig samenwerken, langs elkaar heen communiceren en zich alleen bezighouden met hun eigen taken? Dat leidt tot frustratie, onbegrip en gedoe. De kwaliteit van het werk lijdt eronder en (interne) klanten hebben er last van en haken af.
Dat kun je je als bedrijf niet veroorloven.’

De copywriter benadrukt het gevolg van het achterliggende probleem door dit apart te zetten. Of legt extra nadruk op de binnenkomer door de allereerste zin zijn eigen regel te gunnen. Niet geheel volgens de regels van de Nederlandse taal van taalpuristen, maar … ‘what’s in a name?’

Alinea’s van een woord of een regel lang

‘Je werk, familie, vrienden, hobby’s, sport, huishouden, je partner en je kinderen. Alles en iedereen trekt aan je en je voelt je regelmatig uitgeblust. 
Kan dat niet anders? vraag jij je af.

Ja, dat kan!’

Ik overweeg zelfs om de laatste twee zinnen in een aparte alinea te zetten om ook de nadruk te leggen op de vraag: kan dat niet anders? Het ligt eraan waar het meeste gewicht op ligt. Ik kán er zelfs voor kiezen om elke van deze twee zinnen een aparte alinea te geven, maar dat zal ik niet snel doen. Dat ‘kan dat niet anders’ heeft namelijk praktisch elke werkende moeder, verzorger of ouder. Die vraag is dus een inkopper. Het antwoord op die vraag geeft verlichting. Verlossing. En daar is hij of zij naar op zoek.

Daarom is de copywriter in mij ook hier creatief met taal.

De kracht van herhaling

Yoast laat het je direct weten wanneer je meer dan twee zinnen achtereen begint met hetzelfde woord. Toch pas ik deze repeterende manier van schrijven soms expres toe in mijn rol als copywriter (en blogger soms).

‘De coronakilo’s wil je zo graag kwijt, maar niets lukt. Je haalde de recepten van X tevoorschijn. Die werkten niet. Je hoorde over spieren kweken en kocht banden en gewichten. Die werkten niet. Je las over koolhydratenarm eten en schrapte alle zetmeel uit je dieet. Ook dat werkte niet. En meer inspiratie heb jij niet. Wat nu?’

of

‘Uw huis heeft kieren en gaten, waardoor het tocht. De ramen hebben enkel glas. De spouwmuren zijn niet geïsoleerd. De houten vloeren laten kou en tocht door. Op zolder kijkt u tegen het dakbeschot. En onder het dakbeschot door kijkt u … naar buiten.’

Als copywriter is het belangrijker om mensen mee te nemen in de boodschap dan de regels van Yoast of de Nederlandse taal aan te houden. Door een vast ritme aan te houden in de tekst, beklijft die beter. Daarom luister ik soms zelfs niet naar Yoast.

Je eigen uitdrukkingen en woorden

Copywriter zijn wars van clichés.
De klant centraal
Van hoogstaande kwaliteit
Je in de kracht zetten
Wij zoeken liever andere woorden hiervoor. We schrijven graag in de taal van de klant en vinden andere woorden voor ‘coaching,’ ‘topkwaliteit’ en andere termen, die uitgekauwd zijn. Jargon en coachtaal vermijden we ook zoveel mogelijk. En we mixen spreek- en schrijftaal.

Haal daarom jouw clichés uit je teksten. Je ontdekt ze wanneer je websites van collega’s bezoekt en daar dezelfde bewoordingen tegenkomt. En waar jij zelf vaak in herhaling valt.

Zoek je eigen woorden. Gaat daarmee je vindbaarheid onderuit? Kijk dan naar nog betere alternatieven. Of laat het voor wat het is. Je wilt immers niet, dat potentiële klanten jou niet langer vinden.

De Nederlandse taal verengelst

Veel schrijvers vinden het jammer, dat de Nederlandse taal steeds meer verengelst. Mijn eigen tienerzoon weet soms niet eens meer hoe hij iets in zijn moedertaal zegt. Dat is een doorn in mijn schrijversoog.

Maar ook mijn vakgebied is doorspekt van het Engels: ik ben copywriter, blogger, content creator en marketeer. Ik ben bovendien trainer en coach. Ik heb het vaker dan vroeger over ‘je business’ en gelukkig minder over ‘conversie.’ Waar ik eromheen kan, doe ik dat. En veel andere schrijvers, zoals copywriters en bloggers, met mij.
Gelukkig.

Voorspeld is, dat de Nederlandse taal over 200 jaren niet meer bestaat. Als ik naar mijn zoon luister, komt die voorspelling uit. Daarom roep ik graag iedereen op zoveel mogelijk de Nederlandse bewoordingen te gebruiken.

Nu correct Nederlands en jij

Schrijf jij je eigen verkopende teksten? Dan nodig ik je uit om te spelen met de Nederlandse taalregels om jouw boodschap extra pokon te geven. Ik gaf je wat voorzetjes om de nadruk te leggen op de juiste plek in je tekst. Er zijn nog veel meer foefjes en schrijftechnieken, die de copywriter hanteert om de boodschap over de bühne te brengen.

Luister naar speeches

Sinds jaren worden beroemde speeches ontleed. Er worden zelfs boeken over geschreven. En als je je daar wat in verdiept, leer je wat de juiste woorden doen, maar ook hoe essentieel de klemtoon is, hoe pauzes op de juiste plekken werken en hoe jij je boodschap het beste opbouwt.

Lees en laat je inspireren over de Nederlandse taal …

Lees boeken, tijdschriften, kranten, blogs en andere verkopende teksten.
Lees en ga na waarom de schrijvers de interpunctie zo toepasten, deze woorden bezigden of alinea’s zo indeelden.
Lees en breid je woordenschat uit.

Oefen en leer spelen met de taalregels

Schrijf een pitch van 5 regels en 5 minuten lang. Zo leer je kort en krachtig jouw boodschap glashelder, met kracht én met jouw doel voor ogen over te brengen.

Een laatste oproep aan jou

Laat alsjeblieft je verkopende teksten, geschreven door een professionele copywriter (of blogger of andere prof) nooit corrigeren door een taalpurist of secretaresse en zeker nooit door een docent Nederlands.

Blijf jij stoeien met het oppennen van jouw boodschap, geef je tekst dan in handen van de copywriter (of blogger. Of andere schrijver).
Of doe nieuwe schrijfvaardigheden op bij de prof.